Sayfalar

28 Mart 2017

Fibonacci: Hayatı ve Sayıları

Fibonacci matematikteki en bilinen isimlerdendir. O dönemde Leonardo Pisano ismi ile bilinen matematikçi, Latin dünyasında şimdiki modern sayı sisteminin popüler olmasına yardım etmiş olsa da onu ölümsüz kılan meşhur Fibonacci dizisidir.

Roma imparatorluğu Avrupa'ya Romen sayı sistemini miras bırakmıştı. 13. asrın ortalarına kadar devam eden Romen sayı sisteminin modern sayı sistemi ile değişimini açıklayan Batıdaki ilk eser Pisano'nun Liber Abaci (Hesaplar Kitabı) adlı eseri olmuştur.

Leonardo Pisano İtalya'nın Pisa kentinde doğmuştur. Babası Guglielmo Bonaccio bir tüccardı ve babasının ismi dolayısıyla Fibonacci olarak bilinirdi. Asırlar sonra meslektaşları kitabının kopyalarını çoğaltırlarken yanlışlıkla Bonacci'nin oğlu anlamına gelen "filius Bonacci" iafdesini onun soyadı olarak almışlar ve böylece Fibonacci doğmuştu.

Fibonacci çocukluğunu babasının iş yeri olan Kuzey Afrika'da geçirdi. Kendisi de eğitimini bu bölge halkı içinde aldı ve Mısır, Suriye, Yunanistan ve Sicilya'ya iş gezilerine gönderildi. 1200 yılında Pisa'ya gelerek öğrendiklerini kitabında yazdı. Modern sayı sistemini tanıttı: "Hintlilerin dokuz işareti şu şekildedir: 9 8 7 6 5 4 3 2 1. Bunlarla birlikte Arapların 'zephirum' adını verdikleri 0 işareti ile göstereceğimiz üzere her sayı yazılabilir."

İtalya o zamanlar bağımsız kentler ve bölgeler halinde olduğundan farklı ağırlık ve ölçü birimleri kullanılıyordu.
Tüccarlar farklı bölgeler arası ticaret yaptıklarından bunları birbirlerine dönüştürmek zorunda kalıyorlardı. İşte Fibonacci kitabında hantal Romen sistemi yerine Modern sayı sistemini kullanarak örnekleriyle bu işlemlerin nasıl yapılacağını gösteriyordu. Ondalık sayıların kullanımının başlamasında büyük etkisi olan bu kitap Fibonacci'nin en büyük başarısı olmasına rağmen, onu meşhur eden kitabında yer alan bir sayı dizisi olmuştur.