Sayfalar

kullanım etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
kullanım etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

11 Şubat 2019

İkinci Dereceden Denklemlerin 100 Kullanımı: Avrupa'da Kağıt Boyları

Anlaşılmaz bir sayı olmasına karşın $\sqrt{2}$ ile çok sık karşılaşırız: A4 kağıt kullandığımız her an. Avrupa'da kağıt boyları A ölçüleriyle belirtilir, en büyük olan A0 boyutlu kağıt 1 metre karedir. A ölçüleri arasında bir ilişki vardır. Bir A1 kağıdını tam ortadan ikiye katlarsak A2 kağıdını, A2 kağıdını ikiye katlarsak A3 kağıdını ve benzer yolla A4 ve A5 ölçülü kağıtları elde ederiz. Ancak bu kağıtlar her zaman aynı orantıda olacak şekilde düzenlenmiştir.

Peki hangi oranda diye sorabiliriz: Kenar uzunlukları x ve y (x > y) olacak şekilde bir kağıt alalım. Şimdi bunu kenar uzunlukları y ve x/2 olacak şekilde ikiye bölelim (y > x/2). Birinci kağıtta kenarlar oranı x/y iken ikinci kağıtta y/(x/2)=2y/x olur. Bu oranların eşit olmasını istiyoruz. Yani $$x/y=2y/x$$ ya da $$(x/y)^2=2.$$

27 Ocak 2019

İkinci Dereceden Denklemlerin 100 Kullanımı: Yunanlar

Şimdi 1000 yıl geriye antik Yunana doğru gidiyoruz ve ikinci dereceden denklemlerden nasıl faydalandıklarını görüyoruz. Yunanlar süper matematikçilerdi ve bugün hala kullandığımız matematiği büyük oranda keşfetmişlerdi. Çözmeye çalıştıkları denklemlerden biri basit bir ikinci dereceden denklemdi: $x^2=1.$

Bu denklemin bir çözümü olduğunu biliyorlardı. Aslında bu, bir birim kenarlara sahip bir dik üçgenin hipotenüs uzunluğuydu.

Pisagor denkleminde kısa kenar uzunlukları 1 alınırsa hipotenüs uzunluğu c=x=$\sqrt{2}$ olarak bulunur.

Bu durumda x nedir, ya da Yunanların sordukları şekliyle, x ne tür bir sayıdır? Bunun sebebi Yunanların oran anlayışından kaynaklanmaktadır. Onların inanışına göre her sayı birbiriyle orantılıdır. Daha kesin bir ifadeyle a ve b tam sayı olmak üzere her sayı a/b şeklinde bir kesirdir. Dolayısıyla $\sqrt{2}$ de bir kesir olmalıdır. Ama olmadığını anlamak büyük bir şaşkınlıktı. Gerçekte $\sqrt{2}$ sayısının ondalık açılımında virgülden sonraki basamaklar sonsuza kadar düzensiz olarak sürmekteydi.

24 Kasım 2018

İkinci Dereceden Denklemlerin 100 Kullanımı: Babilliler

9 ile çarpım tablosunu içeren Babil çivi yazısı tabletleri
Her şey Babil'liler ile MÖ 3000 civarında başladı. Onlar dünyanın ilk medeniyetlerinden biriydi ve tarım, sulama ve yazı gibi bazı büyük fikirlerle ortaya çıktılar. Güneş'in, Ay'ın ve gezegenlerin yollarını çizdiler ve bunları kil tabletlerine kaydettiler (Britanya Müzesinde hala görebilirsiniz). Çemberin 360 derece olarak bölünme biçimi de dahil olmak üzere, modern açı fikirlerini Babillilere borçluyuz. Aynı zamanda (korkulan) vergi uzmanının daha az hoş bir icadı için borçluyuz. Ve bu, Babillerin ikinci dereceden denklemleri çözmek için ihtiyaç duydukları nedenlerden biriydi.